Dziewczynka i wieloryb

Tematy

• 1. ekologia
  2. relacje
  3. poetyckość
  4. konflikt
  5. zagrożenie
  6. bohater
  7. bohaterka
  8. tradycja
  9. zwierzęta
  10. trauma
  11. przeszłość
  12. równouprawnienie
  13. strata
  14. przyroda
  15. przyszłość

• Obsada

  Balaena, Remora, Itxaso, Jokin

• Streszczenie

  Opowieść rozgrywa się równocześnie na dwóch płaszczyznach – na lądzie oraz pod wodą. Losy mieszkańców obu przestrzeni są od siebie zależne. Bohaterkami „wodnej” opowieści są Balaena, samica płetwala zwyczajnego oraz towarzysząca jej Remora. Wypowiedzi Balaeny zbudowane są jedynie z czasowników w formie bezokolicznika, często wyrażających uczucia oraz motywacje bohaterki. Szczegóły ich życia poznajemy dzięki Remorze. Balaena ma za sobą tragiczną przeszłość – w wyniku działalności człowieka straciła jedyne dziecko. Chce płynąć do „Ludzkości”, by się zemścić, ale także wybaczyć. Remora rozumie ją, jednak ostrzega przed ludźmi, próbuje powstrzymać. Wie, że jest od niej zależna – jeśli Balaena zginie, Remora także.

  Na lądzie narratorem opowieści jest dziennikarz, Jokin. Relacjonuje wydarzenia rozgrywające się w porcie w Getarii, gdzie zauważono wieloryba (Balaenę). Mieszkańcy oraz naukowcy zastanawiają się, dlaczego wieloryb zbliżył się do portu. Jokin spotyka Itxaso, dziewczynę z niedosłuchem, która posługuje się aparatem słuchowym. Dzięki temu – podobnie jak wieloryby – jest niezwykle wyczulona na każdy dźwięk. Tłumaczy dziennikarzowi, że hałas wytwarzany przez ludzi (odgłosy silnika, świdrów wiertniczych itp.) powoduje dezorientację, a w rezultacie śmierć zwierząt morskich. Zwraca również uwagę na inne działania człowieka, które mają wpływ na stan planety i jej mieszkańców. Dziewczynka sugeruje Jokinowi, że zwierzę mogło przypłynąć do portu, podążając za indywidualną lub zbiorową pamięcią związaną z doświadczeniami wielorybów. Mężczyzna wpada na pomysł, by nagrać głos wieloryba. Pośredniczką między światem wodnym i lądowym jest Itaxo, która niejako tłumaczy opowieść zwierzęcia – Balaena i Itxaso mówią równocześnie. W transmisji na żywo opowiadają o przeszłości wielorybów, polowaniach na nie, morzu czerwonym od krwi i chęci życia „w spokoju”.

  Transmisja okazała się przełomem w życiu bohaterów – mieszkańcy Getarii zaczęli interesować się ochroną zwierząt, Jokin podjął pracę jako rzecznik prasowy w kampaniach społecznych, Itxaso wie, że zostanie aktywistką, a Balaena i Remora mogły spokojnie odpłynąć w stronę oceanu.

• PRZESŁANIE

  Sztuka ma przesłanie proekologiczne. Autorka zwraca uwagę na zależności w ekosystemie, przede wszystkim na negatywny wpływ ekspansywnej działalności człowieka zagrażającej innym gatunkom. Podkreśla także znaczenie i wartość wysłuchania tych osób, które świat postrzegają inaczej niż większość społeczeństwa, ponieważ może to pomóc lepiej rozumieć otaczającą nas rzeczywistość.

• Źródło pochodzenia tekstu

  Tłumaczenie z języka hiszpańskiego: Maria Boguszewicz, Tytuł oryginału: „La niña y la ballena (neska eta balea)”

• rok powstania tekstu

  2017

• prapremiera

  La Casa Encendida w Madrycie (Hiszpania), 2017

• Lokalizacja

  48. numer Nowych Sztuk dla Dzieci i Młodzieży (2021 r.)